วันศุกร์ที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2556

ข้อคิดจากคำย่อ


       เมื่อเอ่ยถึงคำย่อแล้ว คนส่วนใหญ่มักจะคุ้นกันเป็นอย่างดีโดยเฉพาะผู้อยู่ในวงราชการเพราะได้พบเห็นอยู่บ่อย ๆ คำย่อนั้น จุดประสงค์ก็เพื่อช่วยให้ใช้คำน้อยลง ไม่ให้เปลืองพื้นที่กระดาษ ทำให้การเขียนหรือพูดในครั้งนั้น ๆ เป็นไปอย่างรวดเร็วโดยเนื้อหาและความหมายยังคงเดิม จึงนิยมใช้กันทั่วไป

        ในการใช้ชีวิตร่วมกับบุคคลอื่นนั้น การทำตัวให้ย่อหรือทำตัวเองให้เล็กลงด้วยการลดอัตตา ลดทิฐิมานะลงเสียบ้างก็เป็นวิธีหนึ่งที่สร้างความสุขได้ เพราะคนที่มีอัตตาสูงจะถูกกระทบได้ง่าย ใครพูดอะไรทำอะไรที่รู้สึกว่าขัดหูขัดตาก็จะต้องเดือดร้อนทุกทีไป บางทีแค่ถูกมองด้วยหางตาก็เก็บเอาไปตีความครุ่นคิดจนเดือดร้อนไปสารพัดก็มี เปรียบเสมือนเป้าขนาดใหญ่ ยิ่งกว้างใหญ่ออกไปมากเท่าใด โอกาสที่จะถูกกระทบด้วยสิ่งของที่คนอื่นขว้างปามาก็มีมากขึ้นเท่านั้น แม้แต่คนที่ไม่มีความแม่นยำเอาเสียเลยก็ยังอุตส่าห์ปามาโดนจนได้ การลดอัตตาและทิฐิมานะก็คือการย่อตัวลงให้เป็นเป้าเล็กที่สุด แต่ขณะเดียวกันก็ไม่เสียความหมายหรือเนื้อหาที่มีอยู่จริง กล่าวคือความรู้ความสามารถและความดีอื่น ๆ ที่มีอยู่ในตัวก็ไม่ได้ขาดหายหรือลดหย่อนลงไปเลย จึงเป็นเรื่องที่น่าทำ ในทางศาสนาถึงกับสอนเอาไว้ว่าการลดอัตตานั้นให้วางตัวเหมือนผ้าสำหรับเช็ดเท้า เหมือนโคตัวผู้ที่มีเขาหัก และเหมือนงูพิษที่ถูกถอนเขี้ยวออกแล้ว คำสอนนี้มิได้มุ่งให้ยอมสยบหรือประกาศตัวเป็นผู้แพ้ แต่มุ่งให้คนอยู่เหนือทิฐิมานะให้ได้ ซึ่งจะส่งผลให้เป็นทุกข์น้อยลง มีมิตรมากขึ้นและช่วยให้ประสบผลสำเร็จในหน้าที่การงานอีกด้วย

       แค่ย่อตัวเองให้เล็กลงบ้างความทุกข์ก็จะลดลง ขณะเดียวกันก็ไม่ได้เสียเกียรติหรือทำให้ความหมายในชีวิตด้อยค่าลงไป ก็คล้าย ๆ กับคำย่อในหนังสือราชการนั่นแหละ ถือว่าเป็นเรื่องที่น่าทำไม่น้อยทีเดียว

นมสดแก้วเดียว


        ในประเทศสหรัฐอเมริกามีคนไข้หญิงรายหนึ่งป่วยหนักด้วยโรคหัวใจซึ่งแพทย์ในท้องถิ่นไม่สามารถรักษาได้ จึงส่งไปให้แพทย์ผู้เชี่ยวชาญพิเศษทำการรักษา แพทย์ผู้นั้นอ่านประวัติแล้วสะดุดใจกับชื่อหมู่บ้านของผู้ป่วย จึงซักถามอย่างละเอียด หลังจากนั้นก็ลงมือรักษาด้วยการผ่าตัดหัวใจ ใช้อุปกรณ์ที่ทันสมัยที่สุด ให้ยาราคาแพงที่สุด ทุกอย่างทำด้วยความตั้งใจเป็นพิเศษ จนผู้ป่วยหายเป็นปกติ นอกจากนั้นยังเป็นผู้ออกค่าใช้จ่ายในการรักษาทั้งหมดแก่คนไข้รายนี้ด้วย สาเหตุที่ทำเช่นนั้น เป็นเพราะเมื่อสามสิบกว่าปีก่อน ขณะที่นายแพทย์ผู้นี้ยังเป็นเด็กและมีฐานะยากจนนั้น วันหนึ่ง เขาไม่มีแม้แต่ข้าวจะกิน ทั้งหิวทั้งทรมาน และคนไข้รายนี้เองได้ให้นมสดแก่เขาแก้วหนึ่ง


        เรื่องราวดังกล่าว สะท้อนให้เห็นว่า การให้ด้วยจิตใจที่เต็มเปี่ยมไปด้วยความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่มีความเมตตาจริงใจ ไม่หวังผลตอบแทนนั้น แม้สิ่งที่ให้จะมีราคาเพียงเล็กน้อย แต่ผลที่เกิดกับจิตใจของผู้รับนั้น ประมาณค่ามิได้ โดยเฉพาะการให้ในยามที่คนอื่นตกทุกข์ได้ยาก เช่น ยามจน ยามเจ็บ และยามจาก มักจะอยู่ในความทรงจำของผู้ได้รับมากเป็นพิเศษ และผลของการให้ในห้วงเวลาเช่นนั้น ก็มักจะสนองตอบให้ได้รับสิ่งที่ดีงามเกินความคาดหมายเสมอ

       ใครบ้างจะคิดว่า ด้วยนมสดเพียงแก้วเดียวกับเวลาที่ล่วงไปถึงสามสิบกว่าปี อานิสงส์ของการให้จะกลับมาตอบสนองได้อย่างน่าอัศจรรย์ แต่ถ้าว่าโดยหลักธรรม สิ่งเหล่านี้ย่อมเกิดขึ้นได้เสมอ เพราะการให้ด้วยความรักความเมตตาอย่างบริสุทธิ์ใจจะอำนวยผลดีไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง เป็นการให้ที่ไม่มีวันสูญเปล่า

        ท่านเองก็ลงมือพิสูจน์ความจริงในข้อนี้ได้

ธรรมะจากต้นไม้


     เป็นที่ทราบกันว่า ต้นไม้เป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยทำให้ดินฟ้าอากาศและสภาวะแวดล้อมเป็นไปโดยปกติ ไม่วิปริตผิดเพี้ยน นอกจากนี้ ความเป็นไปของต้นไม้ ยังสะท้อนให้เห็นคุณค่าทางจริยธรรมสำหรับมนุษย์ด้วย คือ 

        ๑. เป็นครูของชีวิต ต้นไม้เมื่อกิ่งก้านหนึ่งถูกตัดออกไปก็มีกิ่งก้านใหม่สร้างขึ้นมา เมื่อร้อนแล้งก็ทิ้งใบร่วงหล่น เป็นการประหยัดน้ำและอาหาร เมื่อฝนตกก็งอกงามเติบโตและยังมีลักษณะอีกหลายอย่างที่ต้นไม้แสดงออกถึงการปรับตัวให้อยู่รอดได้ตามธรรมชาติ การปรับตัวของต้นไม้จึงให้ข้อคิดกับมนุษย์ในเรื่องการต่อสู้และปรับตัว

       ๒. เป็นผู้ให้ เริ่มตั้งแต่ให้ดอกผลเป็นอาหารของมนุษย์และสัตว์ ให้อากาศที่บริสุทธิ์ ให้ร่มเงาเป็นที่พักอาศัย ไปจนถึงให้ความสมดุลแก่ธรรมชาติซึ่งเป็นคุณใหญ่หลวงแก่สิ่งมีชีวิตทั้งหลาย จนที่สุดแม้เนื้อไม้อันเป็นต้นของไม้นั่นเองก็ยังให้ประโยชน์ในการสร้างบ้านเรือนและข้าวของเครื่องใช้อีกมากมาย 

        ในแง่ความเป็นครู ต้นไม้ให้ข้อคิดหลายอย่างเกี่ยวกับการปรับตัว ในแง่ความเป็นผู้ให้ ต้นไม้ให้โดยไม่จำกัดปริมาณ ให้โดยไม่เลือกว่าใครบ้างจะเป็นผู้รับ อย่างไรก็ตาม ต้นไม้นั้นหากมองเฉย ๆ ไม่ได้คิดอะไรก็จะเห็นแค่ต้นไม้ กิ่งไม้ หรือใบไม้ แต่ถ้ามองความเป็นไปทั้งหมดของมัน ก็จะเห็นพลังแห่งประโยชน์และคุณค่าอันมหาศาลของต้นไม้ที่มีให้แก่โลก และถ้ามองให้สัมพันธ์กับชีวิตของมนุษย์ ก็จะเห็นความหมายในเชิงจริยธรรมว่า ในฐานะของมนุษย์ที่คิดเป็น เราควรจะต้องทำอย่างไร